Πέμπτη 15 Απριλίου 2010

Η Μύρτις 2.500 χρόνια μετά...



Η Μύρτις, ένα κοριτσάκι 11 ετών, ξαναλούστηκε από τον Αττικό ήλιο μετά από ένα διάλειμμα ανυπαρξίας 2500 περίπου ετών. ΄Ηταν ένα από τα χιλιάδες θύματα του μεγάλου λοιμού της Αθήνας του Περικλή, η βιολογική ταυτότητα του οποίου ήταν άγνωστη μέχρι τις μέρες μας.

Η αρχαιολογική σκαπάνη ανέσυρε το κρανίο της στον Κεραμεικό, στην διάρκεια των ανασκαφών για τις εργασίες του μετρό, και η τέλεια διατηρημένη οδοντοστοιχία της αλλά και η ακεραιότητα του κρανίου της, επέτρεψε στην επιστημονική ομάδα του επ. καθηγητή της Οδοντιατρικής Μανόλη Παπαγρηγοράκη, να ξεκινήσει, σε συνεργασία με επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων, μια σειρά εξειδικευμένων μελετών με βάση το DNA του πολφού που είχαν ως αποτέλεσμα, αφ΄ενός την εξακρίβωση του είδους της επιδημίας (ήταν τυφοειδής πυρετός), αφ΄ετέρου την ανάπλαση της προτομής της κόρης με αυστηρώς επιστημονικά δεδομένα η ακριβής τεκμηρίωση των οποίων δημιουργεί την πεποίθηση ότι η εικόνα της Μύρτιδος επέστρεψε. Δεν χρειάζονται εδώ λεπτομέρειες για την κατά στιβάδες λεπτομερή ανασύσταση των ανατομικών μορίων του σπλαχνικού και εγκεφαλικού κρανίου με πληροφορίες από το DNA και την τρισδιάστατη ανασύνθεση του κρανίου με αξονικό τομογράφο- αυτά αφορούν τους ειδικούς.

Εμάς τους υπόλοιπους μας αφορούν κάποιες σκέψεις για το μικρό θαύμα που πέτυχαν οι συμπατριώτες μας επιστήμονες. Η Μύρτις επέστρεψε για να μας θυμίσει μερικές απλές και αυτονόητες αλήθειες που συχνά συσκοτίζονται από την δύναμη των στερεοτύπων. Ότι μπορούμε και εμείς. ΄Ότι δεν είναι απαραίτητο να γονατίζουμε από την αίγλη των αρχαίων κατοίκων της χώρας μας που μιλούσαν την ίδια γλώσσα με εμάς (που άλλοι τους θεωρούν προγόνους μας και άλλοι όχι, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας).΄Εχουμε επιστήμονες, δημιουργούς, επιχειρηματίες, ανθρώπους της εργασίας και της γης που μπορούν να δρέπουν τις δικές τους δάφνες, από τα δικά τους κατορθώματα και όχι πια -και αποκλειστικά -από το κλέος των αρχαίων Ελλήνων. Η Μύρτις είναι ένα μικρό συμβολικό παιχνίδισμα μιας αδιόρατης νίκης των σύγχρονων Ελλήνων έναντι των περιφανών αρχαίων. Βάλαμε τη διάγνωση της αιτίας θανάτου της 2500 χρόνια μετά, πιθανότατα θα την σώζαμε με τις τωρινές μας γνώσεις και έχουμε τους επιστήμονες και τους καλλιτέχνες που, συμβολικά τονίζω, την ανέστησαν.

Του Ανδρέα Πετρουλάκη.